Obstructief Slaapapneu

Wat is slaapapneu?

Slaapapneu omvat frequente onderbrekingen in de ademhaling tijdens de slaap, die de kwaliteit van de slaap aanzienlijk verminderen en bijdragen aan een hoger risico op gezondheidsproblemen zoals onder andere hart- en vaatziekten. Mensen met deze veel voorkomende slaapstoornis realiseren zich vaak niet dat hun ademhaling 's nachts abnormaal is. Meer te weten komen over de soorten slaapapneu, evenals de oorzaken, symptomen en behandeling ervan, kan mensen die zich zorgen maken over slaapapneu in staat stellen een actievere rol te spelen bij het verbeteren van hun slaap en gezondheid.

Soorten slaapapneu

Er zijn hoofdzakelijk twee verschillende soorten slaapapneu. Beide types gaan gepaard met een verstoorde ademhaling tijdens het slapen, maar er zijn belangrijke verschillen die van invloed zijn op de diagnose, symptomen en behandeling. In deze blogpost zullen we met name inzoomen op Obstructief Slaapapneu Syndroom.

Uit onderzoek blijkt dat circa 7,7% van de Nederlandse mannen en 2,3% van de Nederlandse vrouwen tussen de 30 en 70 jaar oud te maken hebben met een vorm van Obstructief Slaapapneu. Dat zijn in totaal tussen de 375.000 en 400.000 Nederlanders. Dit is dan ook de meest voorkomende vorm van slaapapneu.

Bij mensen met OSA (Obstructief Slaapapneu) kan lucht tijdens het slapen niet vrij door de luchtwegen stromen. Dit gebeurt doordat de omringende spieren en weefsels verslappen, waardoor de luchtwegen vernauwen of zelfs volledig worden afgesloten. Dit kan herhaalde (gedeeltelijke) ontwakingen veroorzaken om de ademhaling te herstellen, waardoor de slaap wordt gefragmenteerd en minder effectief is.

Wat zijn de symptomen van Obstructief Slaapapneu Syndroom?

• Overmatige slaperigheid overdag
• Luid snurken dat klinkt alsof een persoon stikt of naar adem hapt
• Droge mond na het wakker worden
• Hoofdpijn bij het wakker worden die uren kan duren
• Onrustig slapen en nachtelijke ontwakingen
• Vaak 's nachts moeten plassen
• Stemmingsschommelingen gedurende de dag, zoals prikkelbaarheid
• Verminderde concentratie of aandachtsspanne

Wat veroorzaakt Obstructief Slaapapneu?

Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS) wordt veroorzaakt door spieren en/of weefsels die de luchtweg blokkeren. Dit komt doordat de spieren in en rondom de keel ‘s nachts tijdens het slapen ontspannen. Als de luchtweg vernauwt of afsluit, kan de ademhaling vertragen of zelfs volledig stoppen. Zonder goede ademhaling daalt de aanwezige zuurstof, wat kan leiden tot plots wakker worden om meer lucht in te ademen. Deze ontwakingen zijn vaak zo kort dat een persoon ze niet altijd opmerkt, maar het proces herhaalt zich wanneer ze weer in slaap vallen. Dit terugkerende proces veroorzaakt doorgaans een ondiepe en gefragmenteerde slaap.

Wat zijn de risicofactoren voor Obstructief Slaapapneu?

Onderzoekers die Obstructief Slaapapneu Syndroom bestuderen, hebben verschillende factoren geïdentificeerd die de duidelijkste relatie hebben met het risico van een persoon om OSA te ontwikkelen.

Geslacht: Over het algemeen hebben mannen twee tot drie keer zoveel kans om OSA te ontwikkelen dan vrouwen. Dit verschil in kans tussen deze groepen neemt later in het leven af.

Leeftijd: Vanaf de adolescentie neemt het risico op OSA toe naarmate een persoon ouder wordt, totdat het zich ergens na het 60e levensjaar stabiliseert.

Obesitas: Mensen met een hogere body mass index (BMI) hebben een verhoogd risico op OSA.

Andere factoren die ook worden beschouwd als verhoging van het risico op OSA zijn:

• Op de rug slapen
• Roken en/of vapen
• Vaak last hebben van verkoudheid
• Het gebruik van alcohol en/of verdovende middelen

Wat zijn de behandelingen voor Obstructief Slaapapneu?

Manieren van behandeling voor Obstructief Slaapapneu Syndroom zijn Positive Airway Pressure therapie (PAP), veranderingen in de levensstijl, het dragen van een speciaal mondstuk en/of chirurgie.

PAP-therapie werkt door het blazen van lucht door de mond en/of neus om te voorkomen dat de luchtweg vernauwt dan wel afsluit tijdens het slapen. De lucht wordt gegenereerd door een klein (CPAP / APAP) apparaat naast het bed en wordt vervolgens via een slang en masker door de luchtweg geblazen. Dit wordt vaak als eerste behandelmethode voorgesteld wanneer er sprake is van OSAS.

Veranderingen in de levensstijl zijn vaak opgenomen in een behandelplan voor OSA. Deze zijn bedoeld om factoren te elimineren die de ademhaling tijdens het slapen negatief beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn:

• Afvallen
• Op de zij slapen in plaats van op de rug
• Stoppen met roken en/of vapen
• Beperken of elimineren van alcoholgebruik
• Regelmatig bewegen

Chirurgie wordt vaak pas later overwogen om Obstructief Slaapapneu Syndroom te behandelen. Chirurgie kan helpen de luchtweg vrij te maken door omliggend weefsel te verwijderen of door een minuscuul apparaatje te implementeren dat is ontworpen om de ademhaling te reguleren.

Zorgverleners werken nauw samen met patiënten om de meest geschikte componenten van een behandelplan voor elke individuele patiënt te bepalen. Vragen over de voor- en nadelen van elke behandelingsoptie dienen altijd te worden besproken met een arts of slaapspecialist.

Complicaties van slaapapneu

Slaapapneu kan aanzienlijke en soms levensbedreigende complicaties veroorzaken als het onbehandeld blijft. Mensen met slaapapneu hebben een slechte slaapkwaliteit en een verminderde hoeveelheid zuurstof in hun bloed, twee factoren die kunnen samenkomen om ernstige gezondheidsrisico's te creëren.

Door OSAS bestaat een verhoogd risico op:

• Hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten
• Problemen met denken of concentreren
• Geïrriteerde of depressieve stemming
• Type 2 diabetes
• Bepaalde vormen van leverziekte
• Pulmonale hypertensie

Gelukkig verbetert de behandeling van Obstructief Slaapapneu meestal de slaap, vermindert eventuele last van symptomen en neemt de kans op dergelijke complicaties af.